Δευτέρα 25 Απριλίου 2011

ΤΟ ΒΗΜΑ - Η σάλπιγγα του Τουταγχαμών ηχεί και πάλι - πολιτισμός


Η σάλπιγγα του Τουταγχαμών ηχεί και πάλι

Η σάλπιγγα του Τουταγχαμών ηχεί και πάλι
Οταν ήχησε για πρώτη φορά το 1939, έσπασε. Την επόμενη ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Η 3000 ετών σάλπιγγα θα ηχήσει και πάλι στις 23 Απριλίου από το πρόγραμμα του BBC «Ghost Music»

Οταν ήχησε για πρώτη φορά, έσπασε. Την επόμενη, το 1939 συγκεκριμένα, ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Ακολούθησε ο πρώτος Πόλεμος του Κόλπου και τέλος η αιγυπτική εξέγερση τον περασμένο Ιανουάριο. Αυτή η σάλπιγγα που έρχεται κατ΄ευθείαν από τον τάφο του Τουταγχαμών ίσως είναι καλύτερα... να μην παίζεται ποτέ. Δεδομένης όμως της σημασίας της, αφού πρόκειται για ένα από τα ελάχιστα αρχαία μουσικά όργανα, που όχι απλώς σώζεται αλλά μπορεί ακόμη να βγάλει ήχο, η κατάρα του Τουταγχαμών μπορεί να περιμένει. Ετσι η 3000 ετών σάλπιγγα θα ηχήσει και πάλι στις 23 Απριλίου από το πρόγραμμα του BBC «Ghost Music». Το BBC άλλωστε έχει το προνόμιο να κατέχει την μοναδική ηχογράφηση της φαραωνικής σάλπιγγας, που είχε γίνει το 1939 στο Μουσείο του Καΐρου.

Δύο ήταν οι σάλπιγγες, η μία από επιχρυσωμένο χαλκό και η άλλη από ασήμι διακοσμημένες μάλιστα με παραστάσεις αιγυπτίων θεών, που είχαν βρεθεί στον τάφο του νεαρού βασιλιά Τουταγχαμών, όταν ήρθε στο φως το 1922 από τον μεγάλο βρετανό αρχαιολόγο Χάουαρντ Κάρτερ.

Να σημειωθεί ότι η χάλκινη σάλπιγγα ήταν ένα από τα αντικείμενα που αφαίρεσαν κλέφτες από το Μουσείου του Καΐρου (η δεύτερη έλειπε από το Κάιρο για έκθεση στο εξωτερικό όταν έγινε η κλοπή), αλλά και από αυτά που ξαναβρέθηκαν μέσα σε μία τσάντα στο μετρό! Μία ακόμη ευκαιρία όμως για να συνδέσουν κάποιοι την κλοπή της με την προαναφερόμενη κατάρα.

Η ηχογράφηση του BBC ήταν μία εντελώς εξαιρετική περίπτωση, αφού χρειάσθηκε πρώτα να πεισθεί η αιγυπτιακή Αρχαιολογική Υπηρεσία ενώ το πρόγραμμα είχε αναλάβει να παρουσιάσει σε περίπου 150 εκατομμύρια ακροατές ο πρωτοπόρος ραδιοφωνικός παραγωγός Ρεξ Κίτινγκ. Παρών εξάλλου ήταν και ένας από τους τελευταίους επιζώντες της ομάδας Κάρτερ, ο Αλφρεντ Λούκας, ο άνθρωπος που πραγματοποίησε την αποκατάσταση των θησαυρών του Τουταγχαμών. Πέντε λεπτά όμως πριν να ηχήσει η σάλπιγγα το μουσείο βυθίστηκε στο σκοτάδι και όπως περιέγραψε αργότερα ο Κίτινγκ είδε στο φως των κεριών τον Λούκας, που ενώ προσπαθούσε να είναι ψύχραιμος, το χέρι του έτρεμε...

Γιατί;

Ο Λούκας ήταν παρών και στη πρώτη απόπειρα, που είχε γίνει για να παίξει η ασημένια σάλπιγγα στην Αίγυπτο μπροστά στον βασιλιά Φαρούκ και τότε το πολύτιμο αντικείμενο έσπασε, πιθανώς λόγω του σύγχρονου επιστομίου που χρησιμοποιήθηκε, όπως θεωρήθηκε από τους ειδικούς. Αλλά και ο ίδιος ο Λούκας έπεσε και χρειάστηκε να νοσηλευθεί στο νοσοκομείο. Το όργανο όμως επισκευάστηκε. Οσο για την αναπαραγωγή του BBC, ο μουσικός που είχε επιλεγεί για αυτή τη θρυλική εκπομπή ήταν ένας στρατιώτης, μέλος μπάντας, ονόματι Τζέιμς Τέιπερν.